Wzmacniacz mocy – wzmacniacz, który dostarcza do obciążenia wymaganą dużą moc wyjściową. Zazwyczaj określenie wzmacniacz mocy odnosi się do zastosowań w elektroakustyce. Sygnał elektroakustyczny jest wzmacniany napięciowo najpierw w przedwzmacniaczu, natomiast wzmacniacz mocy jest końcowym ogniwem toru wzmacniającego i podłączony jest do obciążenia np. zestawu głośnikowego.

Do podstawowych parametrów wzmacniacza mocy zalicza się:

• wzmocnienie mocy określane jako stosunek mocy wydzielanej w obciążeniu do mocy sygnału wejściowego;
• moc wyjściową mierzoną w watach W;
• współczynnik sprawności energetycznej – definiowany jako stosunek mocy wydzielonej w obciążeniu do mocy pobieranej z zasilacza (%);
• współczynnik zniekształceń nieliniowych – który jest miarą zniekształceń sygnału wyjściowego wnoszonych przez wzmacniacz (%);
• pasmo przenoszonych częstotliwości kHz;

Ze względu na zakres częstotliwości wzmacnianych sygnałów wzmacniacze mocy można podzielić na:

• wzmacniacze mocy małej częstotliwości (m.cz.) używane do wzmacniania sygnałów pasma akustycznego – wzmacniacze elektroakustyczne;
• wzmacniacze mocy wielkiej częstotliwości (w.cz.) używane do wzmacniania sygnałów pasma radiowego w nadajnikach radiowych;
• wzmacniacze mocy bardzo wielkiej częstotliwości (b.w.cz.) – wzmacniacze mikrofalowe.

We wzmacniaczu wyróżnia się dwa podstawowe obwody elektroniczne:

• obwód zasilania, który stwarza warunki do wzmacniania sygnału,
• obwód sygnału, który jest związany z przenoszeniem sygnału przez wzmacniacz.

Dla wzmacnianego sygnału obwód wzmacniacza stanowi czwórnik, w którym do wejścia dołączono źródło sygnału Eg{displaystyle E_{g}} o impedancji Zg{displaystyle Z_{g}}, a do wyjścia dołączono obciążenie Zo{displaystyle Z_{o}}.

Pomiędzy wielkościami wejścia i wyjścia istnieją zależności:

Uwy=Ku⋅Uwe{displaystyle U_{wy}=K_{u}cdot U_{we}},

Iwy=Ki⋅Iwe{displaystyle I_{wy}=K_{i}cdot I_{we}},

Pwy=Kp⋅Pwe{displaystyle P_{wy}=K_{p}cdot P_{we}},

gdzie:

Ku{displaystyle K_{u}} – współczynnik wzmocnienia napięciowego,

Ki{displaystyle K_{i}} – współczynnik wzmocnienia prądowego,

Kp{displaystyle K_{p}} – współczynnik wzmocnienia mocy.

Biorąc pod uwagę punkt pracy elektronicznego elementu czynnego oraz poziom sygnału sterującego wyróżnia się tzw. klasy pracy wzmacniacza mocy:

• A{displaystyle A} – gdy elementem jest lampa elektronowa A1, A2 z prądem siatki,
• AB{displaystyle AB} – gdy elementem jest lampa elektronowa AB1, AB2 z prądem siatki,
• B{displaystyle B} – gdy tranzystor/lampa przewodzi prąd tylko przez połowę okresu sygnału sterującego,
• C{displaystyle C} – gdy tranzystor/lampa przewodzi prąd przez czas krótszy niż pół okresu sygnału sterującego.

UWAGA

w literaturze występują również określenia „klasa D” i „klasa T” odnoszące się do wzmacniaczy mocy zbudowanych w oparciu o wzmacniacz impulsowy.

 

 

Przedwzmacniacz (ang. preamplifier, w slangu audio: preamp) – wzmacniacz, którego zadaniem jest wstępne wzmocnienie sygnału elektrycznego, zanim zostanie on skierowany do dalszej obróbki lub wzmocnienia np. przez wzmacniacz mocy.

W zastosowaniach telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych przedwzmacniacz jest elementem składowym toru nadawczego i odbiorczego (tzw. przedwzmacniacz antenowy).

Przedwzmacniacz akustyczny

Przedwzmacniacz stereo klasy high-end firmy Music First Audio

W zastosowaniach audio przedwzmacniacz często jest umieszczany we wspólnej obudowie z innym urządzeniem takim jak mikrofon, instrument muzyczny, mikser. Jest też często wyposażony we wbudowane układy korekcji i kompresji dźwięku.

Typowe rodzaje przedwzmacniaczy to:

• przedwzmacniacz mikrofonowy
• przedwzmacniacz gitarowy lub basowy (zazwyczaj jako element wzmacniacza instrumentalnego)
• przedwzmacniacz gramofonowy z wbudowaną korekcją charakterystyki odczytu płyty winylowej (tzw. korekcja RIAA)
• przedwzmacniacz hi-fi, stosowany w konsumenckich zestawach odtwarzających; za jego pomocą dokonuje się wyboru źródła i reguluje poziom sygnału podawany na układ wzmacniacza.